काही महत्वाचे

महाराष्ट्राबद्दल काही महत्वाचे gk

1. काहि महत्वाची कलमे

1. राष्ट्रपती - 52

2. उपराष्ट्रपती- 63

3. राज्यपाल -155

4. पंतप्रधान - 74

5. मुख्यमंत्री - 164

6. विधानपरिषद - 169

7. विधानसभा - 170

8. संसद - 79

9. राज्यसभा - 80

10. लोकसभा - 81

11. महालेखापरीक्षक :- 148

12. महाधिवक्ता - 165

13. महान्यायवादी - 75

14. महाभियोग - 61

15. केंद्रीय लोकसेवा आयोग:- 315

16. निवडणुक आयोग - 324

17. सर्वोच्च न्यायालय - 124

18. उच्च न्यायालय- 214

19. जिल्हा न्यायालय- 233

20. राष्ट्रीय आणिबाणी - 352

21.राष्ट्रपती राजवट- 356

22.आर्थिक आणिबाणी-360

23. वित्त आयोग - 280

24. घटना दुरुस्ती - 368

25. ग्रामपंचायत - 40


2. महाराष्ट्र - जलाशय व धरणे

1. कोयना - शिवाजी सागर - (कोयना) हेळवाक (सातारा)

2. जायकवाडी - नाथसागर (गोदावरी) औरंगाबाद

3. बाभळी प्रकल्प - (गोदावरी) नांदेड

4. भंडारदरा - (प्रवरा) अहमदनगर

5. गंगापूर - (गोदावरी) नाशिक

6. राधानगरी - (भोगावती) कोल्हापूर

7. मोडकसागर - (वैतरणा) ठाणे

8. उजनी - (भीमा) सोलापूर

9. तोतलाडोह - मेघदूत जलाशय (पेंच)- नागपूर

10. यशवंत धरण - (बोर) वर्धा

11. खडकवासला - (मुठा) पुणे

12. येलदरी - (पूर्णा) परभनी



4. महाराष्ट्र भुषण पुरस्काराचे मानकरी

1. 1996 – पु. ल. देशपांडे (साहित्य)

2. 1997 – लता मंगेशकर (कला, संगीत)

3. 1999 – विजय भाटकर (विज्ञान)

4. 2000 – सुनील गावसकर

5. 2001 – सचिन तेंडुलकर (क्रीडा)

6. 2002 – भीमसेन जोशी (कला, संगीत)

7. 2003 – अभय बंग आणि राणी बंग (समाजसेवा आणि आरोग्यसेवा)

8. 2004 – बाबा आमटे (समाजसेवा)

9. 2005 – रघुनाथ माशेलकर (विज्ञान)

10. 2006 – रतन टाटा (उद्योग)

11. 2007 – रा. कृ. पाटील (समाजसेवा)

12. 2008 – नानासाहेब धर्माधिकारी (समाजसेवा)

13. 2008 – मंगेश पाडगावकर (साहित्य)

14. 2009 – सुलोचना लाटकर (कला, सिनेमा)

15. 2010 – जयंत नारळीकर (विज्ञान)

16. 2011 – अनिल काकोडकर (विज्ञान)

17. 2015 – बाबासाहेब पुरंदरे (साहित्य)


5. महाराष्ट्रातील महामंडळे

१. महाराष्ट्र औद्योगिक विकास महामंडळ - दिनांक १ ऑगस्ट, १९६२

२. महाराष्ट्र राज्य औद्योगिक व गुंतवणूक महामंडळ - ३१ मार्च, १९६६

३. महाराष्ट्र राज्य वित्तीय महामंडळ - दिनांक १ एप्रिल, १९६२

४. महाराष्ट्र राज्य लघु उद्योग विकास महामंडळ - १९६२

५. महाराष्ट्र स्टेट इलेक्ट्रॉनिक्स कॉर्पोरेशन - १९७८

६. महाराष्ट्र राज्य खादी ग्रामोद्योग मंडळ - १९६२

७. महाराष्ट्र पर्यटन विकास महामंडळ - १९७५

८. महाराष्ट्र राज्य मार्ग परिवहन महामंडळ -१९६१

९. महाराष्ट्र राज्य शेती महामंडळ (मर्यादित. - १९६३

१०. महाराष्ट्र कृषी उद्योग विकास महामंडळ - १९६५

११. मराठवाडा विकास महामंडळ - १९६७

१२. कोकण विकास महामंडळ (मर्यादित. - १९७०

१३. विदर्भ विकास महामंडळ (मर्यादित. - १९७०

१४. महाराष्ट्र कृष्ण खोरे महामंडळ - १९९६

१५. विदर्भ सिंचन विकास महामंडळ - १९९७

१६. कोकण सिंचन विकास महामंडळ - १९९७

१७. तापी सिंचन विकास महामंडळ - १९९७

१८. गोदावरी मराठवाडा सिंचन विकास महामंडळ - १९९८

१९. महात्मा फुले मागास वर्ग विकास महामंडळ - १९७८

२०. म्हाडा - १९७६



6. राष्ट्रगीताबद्दल माहिती

१. राष्ट्रगीत (National Anthem. : रविंद्रनाथ टागोर यांनी मूळ बंगाली भाषेत लिहिलेले जन-गण-मन या गाण्याच्या हिंदी रुपांतरनाचे संविधान सभेने २४ जानेवारी १९५० रोजी राष्ट्रगीत म्हणून स्विकार केला.

२. २७ डिसेंबर १९११ रोजी भारतीय कोंग्रेसच्या कलकत्ता अधिवेशनामध्ये हे सर्वप्रथम गायले गेले.

३. राष्ट्रगीतामध्ये एकूण पाच कडवे असून हे गीत पूर्णपणे ५२ सेकंदामध्ये म्हणण्याची प्रथा आहे.

४. काही वेळेस हे गीत संक्षिप्त रुपात गायले जाते त्याचा कालावधी २० सेकंद आहे.

५. जन-गण-मन हे गीत पहिल्यांदा जानेवारी १९१२ मध्ये भारत विधाता या शीर्षकाखाली तत्व बोधिनी पत्रिकेमध्ये छापले गेले होते.

६. १९१९ मध्ये या गीताचे इंग्रजीमध्ये रुपांतरण करून Morning song of India या नावाने छापले गेले.

७. राष्ट्रीय गीत (National Song . : बंकिमचंद्र चटर्जी यांचे वंदे मातरम हे संस्कृतमधील गीत स्वातंत्र्य लढ्यातील लोकांसाठी प्रेरणेचे स्त्रोत होते.

८. राष्ट्रगीत आणि राष्ट्रीय गीत यांना समान दर्जा आहे.

९. १८९६ च्या भारतीय कोंग्रेसच्या अधिवेशनामध्ये हे सर्वप्रथम गायले गेले होते.

१०. बंकिमचंद्र चटर्जी यांच्या १८८२ मध्ये प्रसिद्ध झालेल्या आनंदमठ या कादंबरीतून घेतले असून याचे इंग्रजीमध्ये भाषांतर श्री. अरबिंदो यांनी केले आहे.


7. प्राणी व त्यांचे आयुष्यमान

१. मलेशियन कासव - १५० ते १६० वर्षे

२. कासव - ८० वर्षे

३. हत्ती - ६० वर्षे

४. चिँपाझी - ५० ते ६० वर्षे

५. गरूड - ५५ वर्षे

६. घोडा - ५० वर्षे

७. गेँडा - ४१ वर्षे

८. पाणघोडा - ४० वर्षे

९. अस

्वल - ३४ वर्षे

१०. झेब्रा - २२ वर्षे

११. माकड - २० वर्षे

१२. वाघ - २० वर्षे

१३. मांजर - २२ वर्षे

१४. कुञा - २० वर्षे

१५. चिमणी - ७ वर्षे

१६. गोल्डफिश - १० वर्षे



8. राष्ट्रीयकृत बैंक आणि त्यांची कार्यालय

1. अलाहाबाद बैंक - कोलकाता

2. बैंक ऑफ इंडिया - मुंबई

3. बैंक ऑफ महाराष्ट्र - पुणे

4. केनरा बैंक - बैंगलोर

5. सेंट्रल बैंक ऑफ इंडिया - मुंबई

6. कॉरपोरेशन बैंक - मंगलौर

7. देना बैंक - मुंबई

8. इंडियन बैंक - चेन्नई

9. इंडियन ओवरसीज बैंक - चेन्नई

10. ओरिएंटल बैंक ऑफ कॉमर्स - नवी दिल्ली

11. पंजाब नेशनल बैंक - नवी दिल्ली

12. पंजाब एंड सिंध बैंक -- नवी दिल्ली

13. सिंडिकेट बैंक - मणिपाल

14. यूको बैंक - कोलकाता

15. यूनियन बैंक ऑफ इंडिया - मुंबई

16. यूनाइटेड बैंक ऑफ इंडिया - कोलकाता

17. विजया बैंक - बैंगलोर

18. आंध्रा बैंक - हैदराबाद

19. बैंक ऑफ बड़ौदा - मुंबई



9. भारतातील राज्ये आणी त्या राज्यातील प्रसिद्ध नृत्यप्रकार

1. महाराष्ट्र --- लावणी, कोळी नृत्य

2. तामिळनाडू --- भरतनाट्यम

3. केरळ --- कथकली

4. आंध्र प्रदेश --- कुचीपुडी, कोल्लतम

5. पंजाब --- भांगडा, गिद्धा

6. गुजरात --- गरबा, रास

7. ओरिसा --- ओडिसी

8. जम्मू आणी काश्मीर --- रौफ

9. आसाम --- बिहू, जुमर नाच

10. उत्तरखंड --- गर्वाली

11. मध्य प्रदेश --- कर्मा, चार्कुला

12. मेघालय --- लाहो

13. कर्नाटका --- यक्षगान, हत्तारी

14. मिझोरम --- खान्तुंम

15. गोवा --- मंडो

16. मणिपूर --- मणिपुरी

17. अरुणाचल प्रदेश --- बार्दो छम

18. झारखंड - कर्मा

19. छत्तीसगढ --- पंथी

20. राजस्थान --- घूमर

21. पश्चिम बंगाल --- गंभीरा

22. उत्तर प्रदेश --- कथक .


10. थोडक्यात माहिति

*महाराष्ट्रातील सर्वात उंच पर्वत शिखर- कळसुबाई (१६४६ मी.) ता. अकोले, जि. अहमदनगर.

* महाराष्ट्राला ७२० कि.मी. लांबीचा समुद्रकिनारा लाभलेला आहे.

* महाराष्ट्राची राजधानी - मुंबई

* उपराजधानी - नागपूर.

* महाराष्ट्रातील जिल्ह्यांची संख्या - ३५.

* महाराष्ट्राने भारताचा ९.७ टक्के भाग व्यापलेला आहे.

* महाराष्ट्राच्या वायव्य भागात गुजरात राज्य व दादरा-नगर हवेलीच्या सीमारेषा आहे.

* महाराष्ट्रास लागून मध्य प्रदेश राज्याची सीमा सर्वात लांब आहे.

* महाराष्ट्रात कोकण प्रदेश उत्तरेकडे डहाणूपर्यंत तर दक्षिणेकडे तेरेखोल खाडीपर्यंत आहे

* विदर्भातील तलाव मालगुजारी नावाने ओळखले जातात.

* विदर्भातील गोंदिया जिल्ह्यात मोठय़ा संख्येने तलाव आहे.

* महाराष्ट्रात मोठय़ा प्रमाणात मासेमारी रत्नागिरी जिल्ह्यात चालते.

* महाराष्ट्रातील तलावांचा जिल्हा गोंदिया आहे, तर शहर ठाणे आहे.

* महाराष्ट्राचे पठार बेसॉल्ट या खडकाने बनलेले आहे.

* महाराष्ट्रातील पश्चिम घाटाला सह्याद्री म्हणून ओळखतात.

* महाराष्ट्रातील मुंबई जिल्हा आकाराने लहान पण लोकसंख्येने मोठा आहे

* महाराष्ट्रातील रत्नागिरी जिल्ह्यात पुरुषांपेक्षा स्त्रियांचे प्रमाण अधिक आहे.

* महाराष्ट्रात गडचिरोली जिल्ह्यात लोकसंख्येची घनता सर्वात कमी आहे.

* महाराष्ट्रातील १०० टक्के साक्षर जिल्हा- सिंधुदुर्ग, तालुका पन्हाळा.

* महाराष्ट्रात संपूर्ण विद्युतीकरण झालेला प्रथम जिल्हा- वर्धा.

* महाराष्ट्रातील पहिला सहकारी साखर कारखाना प्रवरानगर, जिल्हा नगर.

* भारतात सर्वात जास्त कापड गिरण्या महाराष्ट्रात आहे.

* भारतात सर्वात जास्त विद्युत निर्मिती महाराष्ट्रात होते.

* महाराष्ट्रात चलनी नोटांचा कारखाना नाशिक येथे आहे.

* महाराष्ट्रातील सर्वात जास्त अवर्षणग्रस्त जिल्हा अहमदनगर.



11. वैज्ञानिक व त्यांचे शोध

1. विमान - राईट बंधू

2. डिझेल इंजिन - रुडाल्फ डिझेल

3. रडार - टेलर व यंग

4. रेडिओ - जी. मार्कोनी

5. वाफेचे इंजिन - जेम्स वॅट

6. थर्मामीटर - गॅलिलीयो

7. हेलीकॉप्टर - सिकोर्स्की

8. विजेचा दिवा - एडिसन

9. रेफ्रीजरेटर - पार्किन्स

10. सापेक्षतेचा सिद्धांत - आइनस्टाइन

11. सायकल - मॅकमिलन

12. डायनामाइट - आल्फ्रेड नोबेल

13. रेडियम - मेरी क्युरी व पेरी क्युरी

14. टेलिफोन - आलेक्सांडर ग्रॅहाम बेल

15. ग्रामोफोन - एडिसन

16. टेलिव्हिजन - जॉन बेअर्ड

17. पेनिसिलिन - आलेक्सांडर फ्लेमिंग

18. उत्क्रांतिवाद - डार्विन

19. भूमिती - युक्लीड

20. देवीची लस - जेन्नर

21. अंधांसाठी लिपी - ब्रेल लुईस

22. अँटी रेबीज - लुई पाश्चर

23. इलेक्ट्रोन – थॉमसन

24. हायड्रोजन - हेन्री कॅवेनडिश

25. न्यूट्रोन – चॅडविक

26. आगकाड्याची पेटी - जॉन वॉकर

27. विद्युतजनक यंत्र - मायकेल फॅरेडे

28. कॉम्पुटर - वॅने बूश व शॉल

29. गुरुत्वाकर्षण सिध्दांत – न्यूटन

16. भारताचे जनक/शिल्पकार

1. आधुनिक भारताचे जनक- राजा राममोहन रॉय

2. आधुनिक भा

रताचे शिल्पकार - पंडित जवाहरलाल नेहरू.

3. भारतीय अर्थशास्त्राचे जनक - दादाभाई नौरोजी.

4. भारतीय राष्ट्रवादाचे जनक - सुरेंद्रनाथ चटर्जी

5. भारतीय असंतोषाचे जनक - लोकमान्य टिळक.

6. भारताच्या एकीकरणाचे थोर शिल्पकार – सरदार वल्लभभाई पटेल.

7. मराठी वृत्तपत्रसृष्टीचे जनक - आचार्य बाळशास्त्री जांभेकर.

8. भारतीय चित्रपटस्रष्टीचे जनक - दादासाहेब फाळके.

9. भारताच्या अनुविज्ञानाचे जनक - डॉ.होमी भाभा.

10. आधुनिक मराठी कादंबरीचे जनक - ह.ना.आपटे.

11. आधुनिक मराठी कवितेचे जनक - केशवसुत.

12. स्थानिक स्वराज्य संस्थेचे जनक - लॉर्ड रिपन.

13. भारताच्या हरितक्रांतीचे जनक - डॉ.एम.एस.स्वामिनाथन.

14. भारताच्या धवलक्रांतीचे जनक - डॉ.व्हार्गीस कुरियन.

15. भारतीय भूदान चळवळीचे जनक - आचार्य विनोबा भावे.

16. भारतीय अंतराळ संशोधन कार्यक्रमाचे शिल्पकार - विक्रम साराभाई.

17. भारतीय दूरसंचार क्रांतीचे जनक - सॅम पित्रोदा.
